Aiazo (San Pedro)
Localízase ao sur do Frades lindando ao sudoeste co concello de Oroso e ao sueste co concello de O Pino. Dentro do termo municipal faino coas parroquias de Moar ao oeste, Frades ao norte e Gafoi ao leste.
A súa orografía vai condicionada pola proximidade dos cursos de augas como son o Tambre pola zona sur e o río Maruzo ao norte, onde as pendentes son máis acusadas nas marxes de ambos os dous ríos, sendo máis suave nas cotas máis altas, coincidindo coas elevacións que van dos Montes dá Carballeira ata o Monte dá Vara, na parroquia de Gafoi. Esta condicionou de igual modo os usos do chan, cunha ampla extensión de terreos de labor intensivo nas zonas máis chairas, que se corresponden coa zona alta, e no ámbito dos núcleos. Nunha segunda franxa atopámonos con predominio de matogueiras nas proximidades dos río Tambre e Maruzo, e pola contra cara ao leste, unha zona arborada que funciona como barreira natural entre as parroquias de Aiazo e Gafoi.
Ten unha superficie de 4,84 Km2, representando o 7,0% e situándose entre as máis pequenas, atopándose mesmo por debaixo da media.
A principal vía de comunicación é a DP-3802 que percorre a parroquia pola zona centro segundo eixe lonxitudinal leste-oeste, enlazando na parroquia de Gafoi cun pequeno tramo da antiga N-634 que atravesa Ponte Carreira. A partir desta desenvolveuse unha armazón de pistas de carácter municipal que permiten a comunicación entre os diferentes núcleos.
Con 10 núcleos localízase dentro da galla que agrupa as parroquias que vai dos 10-20 núcleos e onde se inclúe a media que se sitúa en torno a 13. A súa localización correspóndese coa zona centro quedando as zonas limítrofes máis illadas, o que se traduce nunha repartición pouco homoxénea destes, sendo dous as tipoloxías predominantes: por un lado o de casarío denso de vivendas en medianeira como son os casos Devesa, Fonsá e O Fontelo; polo outro temos unha distribución lineal de vivendas localizadas ao longo das pistas e estradas como é o caso de A Pedra, Mangoeiro ou Liñares.
En canto á relación entre os núcleos, non existe ningún núcleo que adquira relevancia ningunha sobre o resto, onde solo destaca o núcleo de A Igrexa por atopar alí o cemiterio, o campo da festa e a Igrexa Parroquial. En canto á distribución de poboación temos que seguir as pautas marcadas polo Instituto Galego de Estatística que aglutina a poboación dos diferentes núcleos deixando só tres: A Devesa, Fonsá e O Fontelo. Atendendo a esta distribución de poboación poderiamos destacar a O Fontelo como o núcleo que maior número de habitantes achega.
Aldeas: O Casal, A Devesa, Fonsá, O Fontelo, A Igrexa, Liñares, Mangoeiro, A Pedra, Os Pereiros, A Torre
Que ver
Que facer
